"O’Sensei bir gün bize hakama’nın kobudo (geleneksel veya eski zaman bu-do’su) nun anaevi kıyafeti olduğunu söyleyerek bize hakama üzerindeki yedi plinin sebebini bilip bilmediğimizi sordu. O'Sensei , “Onlar, budonun yedi erdemini sembolize eder” dedi. Bunlar; jin (yardımseverlik), gi(şeref), ri(nezakat), chi(bilgelik), shin (içtenlik), chu(sadakat) ve koh(dindarlık)tır. Aikido Japonya’nın Bushido ruhundan doğmuştur ve kendi çalışmalarımızda bu yedi geleneksel erdemi parlatmaya çaba sarfetmeliyiz."
MITSUGI SAOTOME
Hakama; japon erkeklerinin günlük hayatta giydikleri pantolon şeklindeki geleneksel giyisinin adıdır. Bu sebeple tüm Japon Savaş Sanatlarında olduğu gibi Aikidoda da hakama mevcuttur.
Resmi olarak hakama giyme seviyesi 1. Dan ile başlar. Dojolarda (aikido çalışılan salon) eğitmen kendi insiyatifi doğrultusunda eğitimini uygun gördüğü öğrencilerine bu seviyeye gelmeden de hakama giyme şansı verebilir. Ancak bu ayrıcalık sadece eğitmen tarafından öğrenciye verilebilir. Hakama, Senseiler (eğitmenler) ve Sempailer (eski öğrenciler) tarafından tüm Aikido antrenmanlarında giyilmektedir.
Hakama, 5 öne 2 arkaya olmak üzere 7 katlamaya sahiptir ve her bir katlamanın taşıdığı anlamlar farklıdır.
Yuki (Cesaret) : Yenilgi korkusu olmadan, zorlukların ve imkânsızlıkların üstüne gidebilme; korku, acı, tehlike ve belirsizlikle yüzleşebilme yeteneğidir Diğerlerinin bilip de korkudan gidemedikleri yolda yürüyebilmektir. Fiziki olduğu kadar, ahlaki cesareti de kapsar. Kendi etiklerini izleyebilme cesaretidir.
Jin (Merhamet) : Aynı zamanda iyi yüreklilik, teveccüh ve yüce gönüllülük anlamlarını da içermektedir. Köken, yaş, cinsiyet, görüş farklılığı veya kusurlarını gözetmeksizin, kişinin başkalarına gösterdiği ilgi ve alakadır. Güçsüzün ve başı dertte olanların yanında durmaktır.
Gi (Adalet): Yükümlülük sahibi olmak ve her durumda adil davranabilmektir. Onur ve doğruluk kavramlarını da içine almaktadır. Onur kavramı, kişinin kendisine ve başkalarına saygı duymasından geçer. Kişinin sözüne, yükümlülüklerine ve ideallerine sadık kalmasıdır. Doğruluk kolay olduğu için değil; doğru, etik ve ahlaki olduğu için doğru şeyi yapabilmektir. Sonucu ne olursa olsun, adaletten ayrılmamaktır.
Rei (Nezaket): Nezaket; kişinin davranışlarıyla sosyal pozisyonu ne olursa olsun karşısındaki kişiye gösterdiği içten ve samimi ilginin bir ifadesidir. Medeni iletişim, ifade ve davranışlarımızdaki nezaketle gelişir. Bu anlamda, nezaket medeniyetin temelidir. Kendisine saygı duyulmasını bekleyen kişi, kendisine saygı duyarak yola çıkmalıdır.
Makato (Dürüstlük): İçtenlik, güvenilirlik kavramlarıyla iç içedir. Gerçek dürüstlük, kişinin kendi imkanları ve yapabilirlikleri hakkında dürüst olabilmesidir. İçtenlik burada başlar. Bu bir sınır değil, bizi gelişmeye zorlayan bir başlangıç noktasıdır. Doğruluk değeriyle de ilintilidir. Doğruluk, konuşma ve davranabilme kalitesini ifade eder.
Chugi (Sadakat) : Kendi okuluna, ait olduğu gruba, aileye vs. mutlak sadakat ve kurallara itaati gerektirir. Hocaya, kıdeme, dojoya, silaha, kamizaya saygıyı içerir. Kişinin ruhsal ve fiziksel doğruluğunu yansıtır. Dürüstlük, saygınlık ve sözünün eri olmak kavramlarıyla ilintilidir.
Meiyo (Onur): Doğruluk kavramı ile bir bütündür. Onur, ruhun asaletidir. Kişinin kendine, diğerlerine ve toplum kurallarına saygı göstermesidir. Onurlu olmak sözünün arkasında durabilmektir. Diğerlerinin ne yaptığına aldırmadan, doğru şeyi yapabilmektir.
Hakamanın Katlanması
Derslerden sonra hakamalı öğrencilerin hakamalarını katlaması büyük bir saygının ifadesidir. Bu saygı eğitmenin ve kendi bireysel emeklerine karşın gösterilir. Hakamayı katlamadan dojodan ayrılmak çok büyük saygısızlıktır. Ayrıca hocanın hakamasını katlayabilmek öğrenciler arasında büyük onurdur. Zira hoca, hakamasını katlaması için her öğrencisine izin vermez. Bu da öğrenciye, hocanın kendisini nasıl ve nerede gördüğü hakkında ipucu verir.